Zwarte Piet, wie kent ‘m niet? Nou, Henk Westbroek en Henk Temming, het antwoord op jullie (door mij iets geparafraseerde) vraag is Mark Zuckerberg. Maar dat konden jullie niet weten toen jullie ‘Sinterklaas wie kent hem niet’ schreven, want toen hing Mark nog tussen de benen van de oude Zuckerberg en waren duimpjes nog voor baby’s die hun speentje kwijt waren. Ik maak me overigens sterk dat Zuckerberg nog steeds geen idee heeft van de oude traditie waar Zwarte Piet deel van uitmaakt, maar dat uitgemolken onderwerp wil ik graag mijden. Al is het maar omdat die discussie mij volkomen koud laat.
Wel vind ik het opmerkelijk dat Facebook Zwarte Piet in de ban doet. Het doet denken aan de beruchte Index Librorum Prohibitorum, kortweg Index of – in de volksmond – Zwarte Lijst, met boeken waarvan de Heilige Stoel tot halverwege de vorige eeuw meende te mogen beslissen dat het gewone volk ze niet mocht lezen, totdat de roaring sixties een eind maakte aan die betutteling.
Blijkbaar doen overbevolking en de daaruit voortvloeiende irritatie en intolerantie dát met beschaving. De Index stamt ruwweg uit dezelfde periode waarin we vrouwen met een mening in de plomp gooiden en, indien ze weer boven kwamen, levend roosterden. Nou zie ik heksenverbrandingen nog niet zo gauw terugkeren, maar de houding van sommige culturele verrijkingen jegens moderne vrouwen zou mij, als ik vrouw was, toch verontrusten.
Je kunt je kwaad maken over het feit dat een Amerikaans bedrijf zich, door onze traditie in de ban te doen, met onze cultuur meent te mogen bemoeien. Maar ik vraag me vooral af hoe we het zover hebben laten komen dat een Amerikaans bedrijf zich met onze cultuur kán bemoeien. Net als een drugs- of alcoholverslaving is het er bij ons stilletjes ingeslopen dat we onze maaltijden (gatverdamme!), net niet naakte kinderen (pedofielen smullen!), vakantiebestemmingen (inbrekers danken u!) en vaak zelfs meest intieme geheimen (spuug!) voor iedereen toegankelijk op internet te grabbel gooien. Alles voor de duimpjes; complimenten en felicitaties vissen is veel leuker dan een goed gesprek in real life. Maar wanneer het platform dat dit exhibitionisme volledig gratis faciliteert, onze zelf gepubliceerde privé-informatie gebruikt om er aan te verdienen, staan we verontwaardigd te schreeuwen over ‘privacy’.
Wanneer je Facebook tot je meest elementaire levensbehoeftes rekent, begrijp ik dat je het bannen van Zwarte Piet als een beperking ervaart. In alle andere gevallen: ik leerde mijn kinderen dat het fijne van internet is dat er altijd dat kleine kruisje rechtsboven in je browser is. Daarom sluit ik af zoals ik begon, met een quote uit een Nederpop-klassieker: er zit een knop op je teevee.
Geef een reactie