Op 21 maart kiezen we niet alleen nieuwe gemeenteraden, we kunnen meteen onze stem uitbrengen in een nieuw, raadgevend referendum: twee vliegen in één klap. Onze mening over de nieuwe wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten, kortweg Wiv 2017, wordt gevraagd. Toen de vorige Wiv (2002) werd geschreven, waren internet en smartphones nog een stuk minder ingeburgerd. Toen was de wereld nog een stuk onschuldiger. Charlie Hebdo was nog gewoon een tijdschrift, Bataclan een popzaaltje en de Promenade des Anglais een straat waar golddiggers hun hengeltjes uitwierpen.
De tijden zijn veranderd. Boze Berbers hebben de nieuwste iPhones en in Raqqa is zelfs de riolering vergruisd, maar staat de glasvezel roodgloeiend van de snode plannen voor de volgende massaslachting die richting de westerse huiskamers van sympathisanten worden gestuurd. Tot voor kort konden de veiligheidsdiensten daar amper bij, maar dankzij de Wiv 2017 hebben de bestrijders van het kwaad meer mogelijkheden om plannen voor aanslagen en andere vormen van zware criminaliteit in de kiem te smoren.
Dat betekent dat de AIVD en MIVD al speurend ook wel eens per ongeluk onze mail zouden kunnen zien. Berichten met ‘heb jij de Luizenmoeder nog gekeken?’, ‘kom jij zaterdag ook op mijn feestje?’ en ‘wat is die buurvrouw van jou toch een lekker wijf’. Een handvol studenten is daar tegen. Ze weten van toeten nog blazen, hebben hun hele korte leven alleen genomen, nooit iets bijgedragen en het meest traumatiserende dat ze ooit hebben meegemaakt is dat het bier voor middernacht op was.
Deze onnozelen zijn van mening dat we de veiligheidsdiensten in hun bevoegdheden moeten inperken. We nemen een waakhond en steken hem vervolgens de ogen uit en trekken zijn tanden; dat idee. Waarom? Privacy. Omdat we niet willen dat een onbekende AIVD’er kan meelezen wat ons kind voor cijfers heeft gescoord, verhogen we het risico op bloedige aanslagen. Dat is namelijk waar je voor kiest als je tegen de Wiv 2017 stemt. Ik vind het sowieso raar, dat spastische gedoe over privacy. We hebben de grootste bek als de politie camera’s plaatst op een plek waar regelmatig ellende gebeurt, want o wee als een beveiliger zou zien dat je een groene sliert uit je neus trekt na het uitgaan. Liever laten we kopschoppers ongemoeid en aanranders ongepakt.
Maar terwijl we privacy hoog in het vaandel hebben, zetten we elke scheet die we laten op Facebook, Instagram, Snapchat en Twitter. ‘Dag luitjes, we zijn er even drie weken helemaal lekker uit! Mallorca here we come! #lovemylife‘
#kommijnhuismaarleeghalen zal je bedoelen. En #neemjetijd; je hebt drie weken. En wat er allemaal te halen valt, kan je om mijn Facebook-account zien. Maak aan de hand daarvan van tevoren even een checklist, dan weet je zeker dat je niets van waarde mist. #Veelplezierermee. En als je na je vakantie een leeggeroofd huis aantreft, kan je lekker afgeven op de politie. Ze wísten toch dat er een georganiseerde bende in de buurt actief was?
Nee, dat wisten ze niet. Dat hádden ze kunnen weten, want die bende communiceert via mail en smartphones. Maar ja..
Gelukkig is het referendum slechts raadgevend. We kiezen elke vier jaar 150 mensen om namens ons te beslissen over belangrijke zaken. Dat zijn (meestal) mensen met een zekere staat van dienst, kennis van zaken en alle tijd om zorgvuldige afwegingen te maken. Dat laatste doen ze met z’n allen en daar hebben ze een dagtaak aan. Een referendum is alsof je voor elk griepje naar de huisarts rent, maar een openhartoperatie laat uitvoeren door je handige buurman met een kist gereedschap. Een land vol onderbuikdenkers die met een blik bier in de ene en een sigaret in de andere hand op hun nek voor de tv liggen te schelden, moet bepalen hoe we in de toekomst terrorisme en georganiseerde misdaad bestrijden?
Vraag maar aan de Engelsen wat voor gevolgen dat kan hebben.
