Like me of zwijg

15 januari 2019 door Frank Jacobs Reageer

Het internet is een podium waar iedereen op kan klimmen. Die nieuwe vrijheid heeft beslist veel goeds voortgebracht, maar kent ook een keerzijde. Zelfbenoemde internetsterren smeken om commentaar, maar kunnen daar absoluut niet mee omgaan.

De als Oost-Europese hoertjes opgedofte tienermeisjes die vanuit hun ouderlijke slaapkamers om duimpjes bedelen zijn inmiddels niet meer weg te denken van YouTube. Heel af en toe breekt er een daadwerkelijk door en dat worden precies die dames die alle negatieve invloeden van catwalkmodellen, waar we ons al die jaren zo zorgen om maakten, in het kwadraat terugbrengen naar zwakke, beïnvloedbare jongeren: wees mager, spuit je lippen op en botox je oogleden: wees als ik. Oh ja, en gebruik de mascara van mijn sponsor. En like me zoals ik mezelf like.

Ook de schone kunst van het schrijven is onderhevig aan digitale erosie. Omdat ik al mijn hele leven boeken verslind, beroepsmatig met taal werk en er van overtuigd ben dat er buiten de gevestigde orde een groep getalenteerde, maar nog niet ontdekte schrijvers moet zijn, begon ik een tijdje geleden een aantal Facebookgroepen te volgen waar dit soort potentieel schrijftalent elkaar op weg zegt te helpen. Al gauw kwam ik er achter dat schrijftalent en zelfreflectie kwaliteiten zijn die meestal hand in hand de benen nemen.

‘Jij bent hier duidelijk niet om vrienden te maken’

Af en toe las ik stukjes die getuigden van een smeulend schrijftalent, maar die werden, voordat ze vlam konden vatten, stelselmatig ondergespoeld door een stortvloed aan schreeuwerige postings van mensen die op het punt staan een boek uit te geven en daar vast fragmenten uit plaatsten, met de vraag aan de groepsleden wat ze ervan vinden. Na een tijdje hoofdschuddend knullige stukjes vol spel- en stijlfouten te hebben doorgespit, beging ik de fout die vragen letterlijk te nemen. De allerslechtste teksten liet ik voor wat ze waren, maar enkele pikte ik er uit om ze te redigeren.

Pek en veren werden mijn deel. “Jij bent hier duidelijk niet om vrienden te maken”, reageerde iemand (klopte trouwens wel). “Als je het niks vindt, dan lees je het toch niet?” “Wie is die arrogante bal?” Verschrikt scrolde ik nog eens door die pagina’s en toen pas viel het me op: bijna al die stukjes van op het punt van debuteren staande schrijvers hebben nul reacties. Nul likes. En áls er iemand reageert, is het iemand die zelf geen eigen stukjes plaatst.

Al die op punt van debuteren staande sterschrijvertjes zijn helemaal niet uit op hulp of opbouwende kritiek, weet ik nu. Daar kunnen ze namelijk helemaal niet mee omgaan. Ze vragen om commentaar, maar wat ze willen is bevestiging. Bevestiging van precies dat wat ze zo deerlijk ontberen: schrijftalent. Lees me en vind me leuk, maar houd je smoel.

Like me of zwijg.

Neptune 212: dodenvlucht boven Katwijk

8 januari 2019 door Frank Jacobs 1 Reactie

In 1965 gaan twee vliegtuigmonteurs zonder vliegervaring aan de haal met de Neptune 212, een militair toestel. Ze krijgen het van de grond, maar dat ze het nooit meer kunnen landen, moeten ze hebben geweten. Ze storten in zee en Katwijk ontsnapt aan een ramp. Wat de mannen tot deze daad dreef, is tot op de dag van vandaag een mysterie.

Het is vrijdagavond tegen middernacht, 22 januari 1965. De koude oorlog is in volle gang en op Vliegkamp Valkenburg is een eskader van twaalf Lockheeds Neptune SP-2H gestationeerd als duikbootbestrijdingsvliegtuig. Ook kunnen de toestellen worden ingezet voor opsporings- en reddingsoperaties, OSRD in vakjargon, en daartoe staan er vijf opgesteld op de Flight, het rangeerplatform aan de zuidoostkant van het vliegveld.
Vliegtuigmonteur Ad Meulenberg loopt samen met zijn maat Tom Boel de wacht, herinnert hij zich ruim vijftig jaar later nog: “Het was een koude nacht en de regen kwam met bakken uit de hemel.” Kort voor middernacht ziet Meulenberg vanuit de duisternis Boel op hem afkomen lopen met de vraag of hij weet of er OSRD is: “Ik zei van niets te weten. Hij antwoordde dat er zojuist twee monteurs, Frans Bolk en Huib van Oostende, naar de Flight waren gekomen met het verhaal dat ze de Neptune 212 klaar voor vertrek moesten maken wegens een schip in nood op de Noordzee.”
Meulenberg belt de wachtcommandant. Die weet evenmin van een OSDR, maar zal navragen. De wacht gaat terug naar het platform, waar hij Bolk en Van Oostende aantreft, die al op de vleugels van de Neptune zitten om de motoren en vleugelkleppen te ontdoen van hun beschermhoezen. Boel vraagt waar de piloten blijven, waarop Bolk antwoordt dat die onderweg zijn.

Boel en Meulenberg krijgen argwaan. De baanverlichting is niet ontstoken, wat bij een OSDR gebruikelijk is. “Ik ging direct naar de wachtcommandant, die zei nog geen antwoord te hebben,” vertelt Meulenberg. Terug bij de Neptune ziet hij dat Bolk in de cockpit zit en de eerste motor start. Hij ruikt nu echt onraad: “Dat was iets dat normaal gesproken de piloten deden.”

Voor de derde keer spoedt Meulenberg zich naar de wachtcommandant en ditmaal weet deze meer: er is helemaal geen sprake van OSRD. Meulenberg holt naar de Flight, waar de Lockheed begint te taxiën. Beide surveillanten rennen naar de wachtcommandant, die hen opdraagt het vliegtuig tegen te houden. Meulenberg gaat dwars door het gras achter de Neptune aan, die koers heeft gezet richting het begin van de startbaan.
Op de baan aangekomen kijkt Meulenberg de Neptune, die inmiddels is gedraaid, recht in de landingslichten. De militair realiseert zich dat zijn enige kans het lek steken van de banden is, dus schroeft hij de bajonet op zijn geweer. Ondertussen hoort hij de motoren van de Neptune aanzwellen en het omhoog zwiepen van de bundels van de landingslichten vertelt hem dat het vliegtuig de remmen heeft losgegooid.
Terwijl het toestel op hem af stormt, brengt Meulenberg zich in veiligheid door zich naast de startbaan in het gras te laten vallen. Amper ligt hij wanneer de Lockheed hem voorbij dendert. Verbijsterd gaat hij zitten, om te zien hoe het vliegtuig zich losmaakt van de baan.

Meulenberg ziet dat het vliegtuig in een veel te steile hoek klimt. Het duurt niet lang voor de Neptune hopeloos overtrokken raakt. Het vliegtuig blijft even als bevroren hangen, richt de neus vervolgens scherp omlaag en begint aan een duikvlucht. Terwijl hij de lichten van het vliegtuig omlaag ziet vallen, begeleid door het gehuil van de motoren, realiseert Meulenberg zich dat de Neptune binnen enkele seconden op Katwijk zal storten. Hij ziet een lichtflits aan de horizon, gevolgd door een doffe klap en een spookachtig verlichte paddenstoelwolk.
Katwijk kruipt die nacht door het oog van de naald. Het is middernacht, bijna iedereen is thuis en de Neptune, met 10.000 liter brandstof een reusachtige molotovcocktail, mist op een haar na de flats in Molenwijk. Daardoor boort het toestel zich niet in de woonwijk, wat vele tientallen, zo niet honderden doden tot gevolg zou hebben gehad, maar stort het vijfhonderd meter uit de kust in de Noordzee.

De dagen die volgen is het een drukte van belang op het strand van het anders zo rustige vissersdorp. Schepen, helikopters en vliegtuigen zoeken de zee af naar het wrak en de lichamen. Ondertussen piekert de marinetop op Vliegkamp Valkenburg over hoe dit heeft kunnen gebeuren. Bolk en Van Oostende staan te boek als betrouwbare, plichtsgetrouwe militairen. Bovendien wisten ze als vliegtuigmonteur dat ze zonder enige vliegervaring geen enkele kans maakten de Neptune, als ze hem al de lucht in kregen, ooit weer heelhuids op de grond te zetten. En al zouden ze wel vliegervaring hebben gehad, een Neptune vereist een driekoppige bemanning. Bovendien duurt de opstartprocedure met alle controles en opwarmen van de motoren normaal gesproken zo’n drie kwartier, wat in noodgevallen verkort kan worden tot een half uur; ditmaal zaten er zes minuten tussen starten en opstijgen.

Het onderzoek naar de toedracht wordt geleid door Kapitein ter Zee vlieger Jo C. Petschi. De kolonel zoekt het antwoord op de vragen al gauw in de meest voor de hand liggende oplossing: drank. Daags na het drama vertelt hij tegen het Limburgs Dagblad (Bolk kwam uit Brunssum) dat een getuige had verklaard dat de jongeman die noodlottige avond in de kantine van het vliegkamp ‘ongeveer zes glazen bier’ had gedronken. Verder meent Petschi dat Bolk en Van Oostende ook voorafgaand aan hun kantinebezoek hebben gedronken: “Zij zullen bepaald niet dronken zijn geweest. Maar in ieder geval hebben ze genoeg bier gehad om een stukje van hun denkvermogen uit te schakelen,” quote de krant de kolonel.
Petschi vraagt zich verder af waarom beide mannen niet naar huis zijn gegaan, want ze hadden weekendverlof. Rond elf uur, sluitingstijd, hebben ze de kantine verlaten en zijn ze naar hun barak gegaan. Daar hebben ze nog met anderen gesproken, waarbij bijna niets opvallends is gezegd. Wel verklaart een getuige dat de een tegen de ander heeft gezegd “zullen we dan maar?”, waarna Bolk en Van Oostende vertrokken zijn. De rest van de officiële lezing komt in grote lijnen overeen met het relaas van Ad Meulenberg. De wacht treft geen enkele blaam, concludeert de onderzoekscommissie; hij heeft volgens instructies gehandeld.

Twee jongemannen die in een met bier overgoten vlaag van overmoed een vliegtuig kapen voor een nachtelijke joyride; twee mensenlevens en een vijf miljoen gulden kostend toestel verloren; case closed.

Wanneer we het ruim honderd pagina’s tellende onderzoeksrapport lezen, vinden we niet veel meer dan getuigenverklaringen die de officiële conclusies ondersteunen. Maar is het wel zo eenvoudig? Wanneer we betrokkenen zelf spreken, blijkt dat er nog steeds twijfel bestaat over de lezing van de marinetop. Zo zijn er mannen die destijds bij hetzelfde squadron zaten en afwijkend gedrag hadden opgemerkt bij de beide joyriders. Gijs Evertsen was in Barak E13 Huib van Oostende’s slaapbuurman, vertelt hij: “Er was op de bewuste dag iets broeiende. De herinneringen komen na vijftig jaar nog steeds boven.” Volgens Evertsen verving Bolk die dag een cockpitruit van de 212: “Het werk werd buiten uitgevoerd en gedurende de klus kreeg Bolk meermaals gezelschap van Van Oostende. Toen het werk erop zat, werd de Neptune van Hangar 5 naar de Flight verplaatst.”
Later die dag, in het slaapverblijf waar de soldaten zich klaar maakten voor weekendwacht of -verlof, merkte Evertsen op dat Huib van Oostende zich ‘enigszins merkwaardig’ gedroeg. Zo gaf hij persoonlijke bezitting weg of verkocht hij ze voor een prikkie. Evertsen zelf kocht van Huib voor 25 cent het boek Famous Combat Aircraft of the World: “Daarin stond een foto van een andere Nederlandse Neptune die eerder op Nieuw Guinea verloren was gegaan. Van Oostende had er een zwart kruisje bij gezet en toen ik vroeg wat dat betekende, zei Van Oostende dat de MLD er binnenkort nog een zou verliezen.”

Dat is, zeker na een halve eeuw, hoogstens een vage aanwijzing dat er iets mis zou zijn geweest. Maar hij wordt versterkt door het feit dat de verklaring van de marinetop dunnetjes is. Om te beginnen mocht de barman niet meer dan drie flesjes bier per persoon per avond schenken; zelfs al zouden Bolk en Van Oostende vooraf hebben ingedronken, dan zou dat in de kantine zijn opgevallen. Diverse mannen hebben verklaard dat beiden een nuchtere indruk maakten, wat ook in het onderzoeksrapport te lezen is. In het ergste geval waren ze licht aangeschoten. Beiden wisten dat ze een Neptune nooit heelhuids zouden kunnen landen. Verder was het vanaf de barak vier kilometer lopen door de kou en stromende regen; als ze al aangeschoten waren vertrokken, had die tocht ze wel ontnuchterd.

Ook de afwikkeling van het onderzoek roept vraagtekens op. Kapitein ter Zee Petschi was als commandant van het vliegkamp verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, dus ook de bewaking van de vliegtuigen. Dezelfde Petschi werd na het drama aangewezen als voorzitter van de onderzoekscommissie én als persvoorlichter. Dat heeft met onafhankelijkheid weinig te maken, maar verklaart wel waarom Petschi de wacht zo snel van alle blaam zuiverde; die hadden immers keurig volgens door hem uitgevaardigd protocol gehandeld. En dat Petschi al na twee dagen, nog voordat de lichamen van Bolk en Van Oostende gevonden waren, insinueerde dat drankgebruik de oorzaak was geweest, duidt niet op erg diepgaand onderzoek.

Stel dat er inderdaad geen drank in het spel was en Bolk en Van Oostende bij hun volle bewustzijn in het vliegtuig zijn gestapt, wat heeft ze dan gedreven? Een dubbele zelfmoord? Dat lijkt moeilijk te geloven, maar dat geldt eigenlijk voor elk mogelijk scenario. Gijs Eversten vermoedt dat ze het vliegtuig in opdracht van een vreemde mogendheid moesten stelen, maar dat de piloot die zou vliegen niet kwam opdagen, zodat ze na ontdekking in paniek vluchtten. Een verklaring die door anderen weer voor zeer onwaarschijnlijk wordt gehouden.
Waarom beide mannen nou echt zo jong moesten sterven, is na ruim een halve eeuw nog steeds een mysterie en zal dat wel altijd blijven. Hun nachtelijke dodenvlucht is lang vergeten, maar als hun toestel iets eerder overtrokken was geraakt, was een deel van Katwijk in een vuurzee verdwenen.

Dinsdagavond 26 januari wordt het wrak van de Neptune op de zeebodem gelokaliseerd, waarna het in de dagen die volgen in stukken omhoog wordt getakeld. Die ochtend al spoelt het lichaam van Huib van Oostende aan op het strand tussen Katwijk en Wassenaar. Woensdagmiddag wordt een paar kilometer zuidelijker, op het strand van Scheveningen, het stoffelijk overschot van Frans Bolk aangetroffen.

De drieste actie van Bolk en Van Oostende was voor de MLD des te gênanter omdat het niet de eerste keer was dat onbevoegd personeel met een vliegtuig aan de haal ging. Nog geen jaar voor de dodenvlucht boven Katwijk had de 21-jarige boordwerktuigkundige Theo van Eijck op Malta een Grumman S-2 Tracker gekaapt en de wijk genomen naar Libië. Van Eijck was niet door de keuring gekomen en wilde zo bewijzen dat hij wel degelijk kon vliegen. Ook Frans Bolk had ambitie piloot te worden en het zou zomaar kunnen zijn dat hij een slecht voorbeeld nam aan de actie van Van Eijck.

Dit artikel verscheen eerder in Quest Historie, nummer 3/2017. Lees hier nieuwe ontwikkelingen in deze zaak.

Vuurwerk? Rot op!

29 december 2018 door Frank Jacobs Reageer

Vuurwerk: een marteling voor dieren, de pest voor het milieu en de snelste manier om geld te verbranden. Vuurwerk is bovendien een uitstekende wijze om je beperkte begaafdheid te etaleren. Hoogste tijd om die debiele traditie overboord te gooien.

Terwijl ik deze woorden schrijf, schuifelen ze door de straten van Nederland: kinderen, meestal afkomstig uit achterstandsmilieus of van ouders die hun uiterste best doen die indruk te wekken, die wezenloos om zich heen lopen te gooien met knalvuurwerk. Ze kijken meestal niet eens waar het terecht komt. Net zo goed als het hun ouders waarschijnlijk weinig kan schelen waar zij terecht komen.

Elke jaarwisseling kent zo’n tienduizend ‘incidenten’ en gemiddeld valt er elk jaar één dode door deze traditie. De hoeveelheid kankerverwekkende fijnstof in de lucht is elke eerste dag van het jaar meer dan honderd keer de maximaal toelaatbare en over het aantal dieren dat tijdens de jaarwisseling (en de dagen, zo niet weken ervoor) getraumatiseerd onder de bank of een struik zit te trillen, daar branden de statistieken hun vingers niet eens aan. Je hebt zelfs mensen die hun knalvuurwerk bewust naar dieren gooien. Een paar jaar geleden zag ik dat gebeuren en gaf ik het joch een klap op zijn smoel. Dat is de enige keer in mijn volwassen leven dat ik geweld heb aangewend en het was heerlijk.

Ja, vuurwerk is een traditie. Net zoals het ooit gebruikelijk was dat we ongetrouwde vrouwen van boven de twintig in de fik staken. Of negertjes uit het oerwoud plukten om ze met baangarantie naar Amerika te verschepen. Net als die gewoontes is ook vuurwerk niet meer van onze tijd. En daarom moeten we deze traditie afschieten.

Wie daar moeite mee heeft, moet de komende jaarwisseling maar eens in Raqqa doorbrengen. Daar kijken ze niet op van een knal meer of minder. En daar valt ook niet zo veel meer kapot te maken. En voor de tokkies die liever thuis blijven, heb ik een mooi stukje knalvuurwerk bedacht: drie lawinepijlen aan elkaar, voorzien van een sterk zelfklevend omhulsel en een extreem kort lontje. Ik noem het de karmaknaller, het is gratis af te halen en uitsluitend voor thuisgebruik.

Lisette Vroege slachtoffer orgaanhandel?

28 december 2018 door Frank Jacobs Reageer

Eerder dit jaar schreef ik over de mysterieuze verdwijning van Lisette Vroege, ruim een kwart eeuw geleden in Haarlem. Naar aanleiding van die column werd ik benaderd door een man die een heel eigen kijk heeft op het mysterie en er zelfs een mogelijke verklaring voor heeft. Inclusief vermeende daders, met naam en toenaam.

‘De Fantast van Haarlem’: de weinig flatteuze titel die zijn tegenstanders hem hebben gegeven, heeft George de Vries zichzelf als geuzennaam aangemeten, als om te zeggen dat hij er geen seconde wakker van ligt. Of dat verstandig is waag ik te betwijfelen. George bijt zich al meer dan dertig jaar als een terriër vast in de nooit opgeloste verdwijning van Cheryl Morriën en schreef daar zelfs een boek over. Door jezelf fantast te noemen, al is het maar uit cynisme, bewijs je je eigen geloofwaardigheid geen dienst.

Toch heb ik gefascineerd naar het verhaal van George geluisterd. Want zelfs al zou hij hier en daar wat zijn doorgedraafd met zijn theorieën, nog steeds is het een man die is blijven zoeken en (soms letterlijk) graven nadat politie en justitie het dossier reeds lang hadden gesloten. Al is maar tien procent van wat hij denkt te weten waar, dan is hij nog steeds verder dan de officiële instanties.

De preoccupatie van George de Vries richt zich aanvankelijk op Cheryl Morriën, een zevenjarig meisje dat op 5 augustus 1986 spoorloos verdween in haar woonplaats IJmuiden. Hij begint zijn eigen speurtocht, loopt daarbij keer op keer tegen een muur van onwil en ongeloof bij justitie en schrijft een boek over de zaak, waarin hij stelt dat de beoogde dader, de inmiddels overleden seriemoordenaar Michel Stockx, niets te maken heeft met de verdwijning van Cheryl.
Tijdens zijn onderzoek stuit De Vries op verbanden met de vermissing van Lisette Vroege, een zaak die zes jaar na de verdwijning van Cheryl Morriën speelt. De Vries denkt dat beiden in handen vielen van dezelfde illegale orgaanhandelaren, van wie hij zelfs de namen en adressen weet te vertellen.

De Vries’ betrokkenheid bij de zaak Morriën begint op dinsdagmiddag 5 augustus 1986, de dag van Cheryls verdwijning. Hij loopt in die tijd meerdere keren per week hard in de Kennemerduinen, waar hij dan heen fiets om zijn fiets bij Het Wed, aan de Zeeweg in Overveen, te stallen. Die middag ziet hij op die parkeerplaats een groene Lada stationcar staan en even verderop een oranje Ford Transit bus. Tijdens zijn ronde, over een pad dat parallel loopt aan de Hoge Duin en Daalseweg in Bloemendaal, ziet hij tot zijn verbazing twee mannen in pak de struiken uit komen. Wanneer hij een uur later terug bij de parkeerplaats is, zijn de Lada en de Ford verdwenen.

Als een week na de verdwijning op televisie compositietekeningen worden getoond van de mannen bij wie Cheryl voor het laatst in de auto werd gezien, denkt De Vries het tweetal te herkennen dat hij uit de struiken heeft zien komen. Dan legt hij ook het verband tussen de Lada waarin Cheryl verdween en de Lada die hij die dag bij Het Wed heeft gezien. Toch meldt hij dit niet bij de politie. Om persoonlijke redenen, schrijft hij in zijn boek. Dat klinkt wat dubieus, maar tegenover mij heeft hij de omstandigheden toegelicht en je mag van me aannemen dat zijn motivatie begrijpelijk was en boven twijfel verheven.

Pas drie jaar later besluit hij met zijn bevindingen en eigen tekeningen naar justitie te stappen, maar die nemen hem dan niet meer serieus. “Ze zeiden: dat verzin je allemaal en je hebt je compositietekening grotendeels nagetekend van wat er in de krant heeft gestaan. Ze hebben mijn verhaal weggewuifd omdat ze toen die Stockx al op de korrel hadden”, zegt De Vries nu tegen mij.

Ondertussen heeft De Vries zelf ook niet stilgezeten en heeft hij beide mannen weten te traceren. De een heet Frits B. (volledige naam bij mij bekend), woont in Akersloot en is de zoon van een dame die ten tijde van Cheryls verdwijning aan de Hoge Duin en Daalseweg in Bloemendaal woont (op een steenworp afstand van waar De Vries hem uit de struiken zag komen). De ander, Ronald van der M. (ook zijn volledige naam is mij bekend) woont dan in Schalkwijk bij Haarlem. “Vlak bij de oma van Cheryl”, zegt De Vries.

Cheryl Morriën laat ik nu even voor wat ze is, het gaat hier over Lisette Vroege. Die verdwijnt, zoals ik eerder schreef, op 3 juni 1992, zes jaar na Cheryl. Op dat moment valt De Vries op dat zijn verdachten in de zaak Morriën beiden een band met Lisette hebben. B. werkt als fysiotherapeut bij de Mariastichting in Haarlem en was een tijd Lisette’s stagebegeleider. Van der M. heeft een handel in paramedische hulpmiddelen. en Lisette, zelf sinds kort fysiotherapeut, komt twee keer per week bij hem in de zaak om spullen voor haar werk te kopen.

Opnieuw loopt De Vries bij de politie tegen een muur van ongeloof aan. Maar dat ontmoedigt hem niet. Integendeel, hij richt zijn eigen onderzoek nu ook op Lisette Vroege. Het feit dat Lisette zowel B. als Van der M. persoonlijk goed kende, zou verklaren waarom ze op de avond van haar verdwijning zonder slag of stoot bij een van beiden kan zijn ingestapt. Lisette was ten tijde van haar verdwijning naarstig op zoek naar nieuwe woonruimte en het ouderlijk huis van B. aan de Hoge Duin en Daalseweg, waar hij executeur testamentair van was, stond leeg, weet De Vries: “Zijn moeder was overleden en het stond op de nominatie om verkocht te worden.” Frits B. had Lisette gemakkelijk thuis kunnen opwachten om haar mee te tronen om het huis te bekijken. Waarom zou ze haar voormalig stagebegeleider wantrouwen?

Wat tegen B. pleit is zijn gedrag rond de woning aan de Hoge Duin en Daalseweg na de verdwijning van Cheryl Morriën, vertelt De Vries: “In de periode dat zijn moeder opgenomen was, heeft hij een prieeltje in de tuin gebouwd, op een betonnen fundering. Dan denk ik: als je moeder al zwaar op leeftijd is, met het vooruitzicht dat ze niet meer terug komt, of misschien nog heel kort, dan ga jij geen prieeltje storten op drie bij twee van beton met een hele overkapping erop. Ik heb het vermoeden dat als er iets in die tuin ligt, dat het daar onder ligt. Ze hebben er nu alweer een oprit overheen gestort.” Bovendien is B., zo weet De Vries, ten tijde van de verdwijning van Cheryl eigenaar van een Groene Fiat 124 stationcar, een model dat slechts op details afwijkt van de als Lada geïdentificeerde auto waarin Cheryl is ontvoerd.

De Vries’ wantrouwen jegens B., die inmiddels in Bergen woont, blijft knagen. De huidige bewoner van het huis aan de Hoge Duin en Daalseweg, volgens De Vries een ‘bekende van politie’ maar niet bij deze zaak betrokken, weigert mee te werken aan onderzoek op zijn perceel. Niettemin neemt De Vries contact op met Signi Zoekhonden, die in 2017 de omgeving van het perceel afspeuren: “Eén hond sloeg aan aan de noordkant van de tuin, terwijl de wind uit het zuidwesten kwam, twee voor, bij de oprit. Een lijklucht dus. We belden de politie, die met veel bombarie en een officier van justitie aan kwamen rijden. Ze zouden het doorgeven aan het cold case-team, maar er is nooit iets mee gebeurd.”

Je kunt George de Vries bestempelen als een hedendaagse Don Quichot of, zoals de volksmond zegt, de Fantast van Haarlem, maar gebrek aan volharding kun je de man in elk geval niet in de schoenen schuiven. Dat doet hij op zijn beurt des te meer richting justitie. Volgens De Vries laat de politie steek op steek vallen, zowel in de zaak Cheryl Morriën als in de zaak Lisette Vroege: “Ik heb het zelfs zo meegemaakt: ze moesten de vorige bewoner vinden van dat huis aan de Hoge Duin en Daalseweg. Na een half jaar kreeg ik een brief dat die mensen vermoedelijk waren vertrokken naar het buitenland en dat ze niet waren te traceren. De volgende middag had ik ze allebei gevonden: de een in Frankrijk en de ander in Groningen.” En: “Dezelfde mensen in twee verdwijningszaken. Plus het feit dat die honden onafhankelijk van elkaar aanslaan. Daar ga je toch op zijn minst naar kijken? Het lijkt wel of ze het niet willen. Ik heb heel veel correspondentie met justitie. Ze hebben er geen belang meer bij, ze kunnen er niet mee scoren.”

Waar of niet, noch Cheryl Morriën, noch Lisette Vroege is gevonden, terwijl we inmiddels een klein half mensenleven verder zijn. Beiden zouden nu vrouwen van middelbare leeftijd zijn en niemand zal ooit weten wat ze in hun verloren leven bereikt zouden hebben. Is er dan geen enkele denkbare verklaring voor de verdwijningen van Lisette Vroege en Cheryl Morriën? George de Vries denkt van wel: “Frits B. is gewoon fysiotherapeut geweest, hij heeft anderhalf jaar geleden een huis in Bergen gekocht voor 700.000 euro, terwijl zijn oude huis in Akersloot nog niet eens verkocht was, hij heeft twee boten van een meter of 14, 15. Hij heeft een huis in Portugal. Ik vind het knap dat je dat kan van een salaris van een fysiotherapeut. Ik wil het niet in verband brengen, maar zijn huis in Portugal ligt in de buurt van waar Maddy McCann is verdwenen. Ik denk zelf dat je in de richting van orgaanhandel moet zoeken. Een hart bracht in ’86 250.000 dollar op op de zwarte markt.”

Is daarmee Dinand (of Dinant, Dynand of Dynant) Heiner, vriend van het slachtoffer toch een van de belangrijkste verdachten in de verdwijning van Lisette Vroege, vrijgepleit? George de Vries heeft nooit echt in zijn betrokkenheid geloofd: “Ze vielen over het feit dat hij bladzijden had gescheurd uit het dagboek van Lisette. Ik denk dat daar een heel logische verklaring voor is. Als jij een seksuele relatie met zo’n meisje hebt en zij schrijft misschien dingen daarover in haar dagboek, wil jij niet dat de politie dat leest of dat het misschien straks op tv wordt uitgezonden van hij deed dit of hij deed dat. Hoe onschuldig het misschien ook is: ik zou het er ook uit scheuren. Ik heb Dinand ooit gevonden in de Tempeliersstraat in Haarlem, ben niet bij hem langs geweest. Stel, je vrouw verdwijnt en ze komen jou daar even over doorzagen. Ten eerste zit je al met de spijt dat ze verdwenen is en dan gaan ze je misschien nog beschuldigen.”

We zullen het wellicht nooit weten, net als van zo veel andere raadselachtige verdwijningen: Tanja Groen, Natalee Holloway, noem maar op. Gelukkig heeft Corrie van der Valk bewezen dat niet elk mysterie eeuwig houdbaar is. Worden ze ooit opgelost? Als het aan ‘fantasten’ zoals George de Vries ligt, misschien wel.

Kijk ook de minidocu over Lisette Vroege:

Waarom Schiphol op zee bezopen is

13 november 2018 door Frank Jacobs Reageer

Mijn vader zei wel eens gekscherend dat tachtig procent van de Nederlandse bevolking achterlijk is. Dat klinkt arrogant, maar in een enquête van De Telegraaf over een tweede Schiphol op zee blijkt 82 procent van de respondenten daar wel iets in te zien. Toegegeven, dat zijn Telegraaf-lezers, maar niettemin is deze onderschrijving van mijn vaders boude bewering zorgwekkend.

Een half miljoen vliegbewegingen per jaar: dat is het maximum, ofwel plafond waar Schiphol zich tot 2020 aan te houden heeft. Je zou zeggen dat ze daarmee aardig wat hoofdruimte overhouden, maar afgelopen jaar waren het er al bijna 497 duizend. De rek is er dus zo goed als uit en daarmee komt een oud plan uit de jaren negentig weer bovendrijven: een tweede Schiphol op zee, in de vorm van een kunstmatig opgespoten eiland. Komt dat er niet, dan ‘doen we Nederland op slot’, aldus bestuursvoorzitter Peter Berdowski van Boskalis, niet geheel toevallig een maritiem bedrijf dat staat te trappelen om deze miljardenopdracht binnen te slepen.

Voor 39 euro naar de Ramblas

‘Nederland op slot’? Dat klinkt nogal melodramatisch, daarom zal ik even uitleggen waar Berdowski precies op doelt. Berdowski waarschuwt dat we straks niet meer voor 39 euro kunnen doorzakken op de Ramblas. Berdowski vreest dat voor 79 euro kerstshoppen in Londen in de toekomst verleden tijd is. Berdowski wil zeggen dat een weekje Malediven binnenkort weer kost wat het, de milieuschade die dat pleziertje met zich meebrengt in acht genomen, zou moeten kosten. En ja, Berdowski schermt met meer werkgelegenheid ~~bij de firma Boskalis~~ voor heel Nederland.

Mijnheer Berdowski, u moet weten dat je ook in Leiden heerlijk kunt doorzakken. Dat kerstshoppen in Amsterdam reuze gezellig is. Dat het Nederlandse strand hartstikke mooi is (mits er geen vliegveld voor wordt aangelegd). En dat die verleidelijke bestemmingen zich allemaal op retegroene fietsafstand bevinden. Meer in eigen land consumeren is trouwens uitstekend voor die werkgelegenheid waar u zo begaan mee zegt te zijn. Misschien moeten een paar kunstmatigeilandopspuiters van Boskalis omgeschoold worden tot ober of winkelbediende, maar ook dat is weer goed voor de werkgelegenheid. Ziet u dat zelf niet zitten? Geen nood aan de man: u mag met uw Boskalis onze stranden een stukje opspuiten, zodat er meer mensen op kunnen. Oók weer goed voor de werkgelegenheid.

Opgespoten eiland

Ruim tachtig procent van de ~~bevolking~~ Telegraaflezers wil kont aan kont op verre stranden blijven kunnen liggen en is daartoe bereid onze eigen kust te laten verminken door Schiphol en Boskalis. Zo niet, gaat Nederland op slot.
Op slot?
Op slot, beste Peter Berdowski, dat zitten we rond de volgende eeuwwisseling met z’n elf miljarden, wanneer de laatste stukken regenwoud gekapt zijn om plaats te maken voor suikerrietplantages ten behoeve van bio-ethanol, waarmee we de laatste druppels olie hebben versneden om het ‘duurzaam’ te mogen noemen.

Misschien kunnen we van dat lelijke, opgespoten eiland voor de kust dan een tropisch zwemparadijs maken.

Hitlers Zoon

16 augustus 2018 door Frank Jacobs Reageer

30 april 1945. Berlijn ligt volledig in puin en is omsingeld door Russische troepen, hongerig naar overwinning, wraak en Duits bloed. Een jonge vrouw die haar man voor haar ogen gefusilleerd zag worden, meemaakte dat haar buurman zich ophing en daarna werd verkracht door Russische soldaten, wordt door twee hoge Duitse militairen van straat geplukt. Ondertussen, in een bunker diep onder de rijkskanselarij, realiseren Adolf Hitler en zijn gevolg zich dat hun situatie uitzichtloos is. Hitler wil koste wat kost voorkomen dat hij in handen van de Russen valt en pleegt samen met Eva Braun zelfmoord.

23 januari 1965. Op het Nederlandse vliegkamp Valkenburg kapen twee jonge vliegtuigmonteurs een viermotorig toestel. Hoewel ze geen enkele vliegervaring hebben, weten ze de Lockheed Neptune toch de lucht in te krijgen. Maar niet voor lang; enkele minuten nadat ze zijn opgestegen, storten ze in de Noordzee. Niemand begrijpt wat de mannen dreef tot deze daad, waarvan ze moeten hebben geweten dat ze hem onmogelijk konden overleven. De marineleiding gooit het op een dronkenmanstunt, getuigen die zeggen te weten dat de jongens nuchter waren, krijgen een spreekverbod. Waarom ze dan wel moedwillig hun dood tegemoet vlogen, blijft een mysterie dat in de jaren die volgen in vergetelheid raakt.

2018. Een in zichzelf gekeerde man betrekt een villa aan zee. Hij brengt zijn dagen door met lange wandelingen door de duinen en over het strand, terwijl de dorpelingen zich afvragen hoe hij dat dure huis heeft kunnen betalen en waar hij van leeft. Tijdens een van zijn tochten ontmoet de man een vrouw uit het dorp. Ze raken bevriend en op een dag toont de vrouw hem een foto die haar vader haar vlak voor zijn dood gaf. Het oude zwart-witportret van een moeder met haar kind lijkt onschuldig, maar dan ontdekt de man beetje bij beetje de verbijsterende feiten achter die ogenschijnlijk eenvoudige plaat.

Drie verschillende gebeurtenissen in drie verschillende tijden blijken nauw met elkaar te zijn verweven. Een man die tegen een gruwelijke prijs heeft geleerd dat zelfs feiten soms niet te vertrouwen zijn, stuit op feiten die te angstaanjagend zijn om ze wel te vertrouwen. Wanneer hij besluit ze toch na te jagen, komt hij erachter dat er een macht is die niet is gediend van zijn nieuwsgierigheid.

Hitlers Zoon is een historische fact-fiction-thriller die zich afspeelt tegen de achtergrond van de nadagen van de tweede wereldoorlog. De vrijheid is herwonnen en de nazi’s lijken verslagen, maar zijn ze dat wel echt?